Lawrlwythiadau
Setiau Data GIS a gwasanaethau y we
Mae’r Setiau Data canlynol ar gael i’w lawrlwytho o MapDataCymru, sef Porth-Daear i Gymru gan Llywodraeth Cymru.
Mae gwasanaethau’r we a dolenni i metadata hefyd ar gael.
Mae’r set ddata hon yn cynnwys Adeiladau Rhestredig yng Nghymru.
Mae adeiladau a strwythurau o bwysigrwydd cenedlaethol yn cael eu gwarchod yn gyfreithiol trwy gael eu gosod ar ‘Restr’ o Adeiladau o Ddiddordeb Pensaernïol neu Hanesyddol bwysig. O dan Adran 76 o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023, mae’n rhaid i weinidogion Cymru gynnal a chyhoeddi’r rhestr yma.
Mae dros 30,000 o adeiladau a strwythurau ar y rhestr yng Nghymru. Maent yn amrywio o Eglwysi hynafol i adeiladau masnachol modern, e.e. gall strwythurau gynnwys rheiliau, gatiau pier, waliau, cofgolofnau rhyfel, cerrig beddi, blychau postio a blychau teleffon.
Mae’r setiau data yn cynnwys Henebion Cofrestredig yng Nghymru.
Mae safleoedd archaeolegol o ddiddordeb cenedlaethol yn cael eu gwarchod trwy ddeddf, trwy gael eu gosod ar ‘Gofrestr’ o henebion. O dan Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023, mae’n rhaid i Weinidogion Cymru gynnal a chyhoeddi’r rhestr.
Yng Nghymru mae dros 4000 o wahanol esiamplau o Henebion Cofrestredig, sydd yn cynnwys olion Rhufeinig, siambrau claddu, cestyll, pontydd, gwrthgloddiau, olion pentrefi anghyfannedd, safleoedd diwydiannol a chofadeiladau milwrol o’r 20fed Ganrif ayb.
Mae’r set data hwn yn cynnwys Safleoedd Treftadaeth y Byd yng Nghymru.
Mae Safleoedd Treftadaeth y Byd yn lleoedd y mae Pwyllgor Treftadaeth y Byd UNESCO wedi eu harysgrifo ar restr o safleoedd rhyngwladol oherwydd eu gwerth cyffredinol eithriadol y mae eu pwysigrwydd mor fawr y mae'n rhychwantu ffiniau cenedlaethol.
Ar hyn o bryd mae gan Gymru bedwar safle treftadaeth y byd – Cestyll a Muriau Trefi'r Brenin Edward yng Ngwynnedd; yng Ngogledd-orllewin Cymru; Tirwedd lechi gogledd-orllewin Cymru; Tirwedd Ddiwydiannol Blaenafon yn Ne-ddwyrain Cymru; a Thraphont Ddŵr a Chamlas Pontcysyllte yng Ngogledd-ddwyrain Cymru.
Asedion safleoedd treftadaeth y byd yng Nghymru ar MapDataCymru
Mae’r set ddata hon yn cynnwys Llongddrylliadau a Warchodir yng Nghymru.
Mae llongddrylliadau wedi eu dynodi gan Ddeddf Diogelu Llongddrylliadau 1973. Mae nifer o longddrylliadau yn y moroedd o amgylch Cymru. Er bod gwerth hanesyddol i bob un ohonynt, mae chwech ohonynt yn cael eu gwarchod dan ddeddfwriaeth. Maent yn cael eu hadnabod fel y ‘llongddrylliadau dynodedig’ neu ‘longddrylliadau a warchodir’.
Ased llongddrylliadau a Warchodir yng Nghymru ar MapDataCymru
Mae’r set ddata hon yn cynnwys Tirweddau Cofrestredig o Dirweddau Hanesyddol yng Nghymru.
Dyma gofrestr ymgynghorol anstatudol. Ei phrif nod yw darparu gwybodaeth am yr ardaloedd tirwedd hanesyddol pwysicaf a mwyaf arwyddocaol yng Nghymru, a chodi ymwybyddiaeth ohonynt, er mwyn helpu i'w diogelu a'u gwarchod. Y bwriad yw y bydd y wybodaeth hon yn helpu perchenogion, y Llywodraeth, cyrff statudol, Awdurdodau Lleol, datblygwyr ac unrhyw un sy'n rheoli ac yn diogelu tir i wneud penderfyniadau hyddysg ynghylch ardaloedd ar y Gofrestr.
Tirweddau Cofrestredig o Ddiddordeb Eithriadol ac Arbennig yng Nghymru ar MapDataCymru
Mae gan Gymru etifeddiaeth gyfoethog o barciau a gerddi hanesyddol. Maent yn ffurfio rhan o ffabrig hanesyddol a diwylliannol ein gwlad.
Mae’r gofrestr statudol o Barciau a Gerddi o Ddiddordeb Hanesyddol Arbennig yng Nghymru, a gyhoeddwyd gyntaf mewn chwe chyfrol rhwng 1994 a 2002. Cyhoeddwyd cyfrol atodol yn 2007 ac mae bron i 400 o safleoedd wedi cael eu cofrestru.
Lluniwyd y Gofrestr er mwyn cynorthwyo cadwraeth wybodus parciau a gerddi hanesyddol gan berchenogion, awdurdodau cynllunio lleol, datblygwyr, cyrff statudol a phawb sy’n ymwneud â hwy. Mae Deddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023 yn ei gwneud yn ddyletswydd statudol i Weinidogion Cymru, drwy Cadw, gynnal a chyhoeddi cofrestr o barciau a gerddi hanesyddol yng Nghymru.
