Rydym ni’n defnyddio JavaScript i osod y rhan fwyaf o’n cwcis. Yn anffodus, nid yw JavaScript yn rhedeg ar eich porwr, felly ni allwch newid eich gosodiadau trwy ddefnyddio’r dudalen hon. I reoli eich gosodiadau cwcis trwy ddefnyddio’r dudalen hon, rhowch gynnig ar droi JavaScript ymlaen yn eich porwr.

Gwybodaeth am gwcis

Rydym wedi arbed rhai ffeiliau o’r enw cwcis i’ch dyfais. Mae’r cwcis hyn:

  • yn hanfodol i waith y safle
  • yn helpu gwella’n gwefan trwy gasglu gwybodaeth ac adrodd am sut rydych chi’n ei defnyddio

Hefyd, hoffem arbed rhai cwcis i helpu:

  • gwella ein gwefan trwy fesur y defnydd o’n gwefan
  • cofio eich gosodiadau
Newid gosodiadau cwcis

Rydych chi wedi derbyn yr holl gwcis ar gyfer y wefan hon. Gallwch newid eich dewisiadau ar gyfer cwcis unrhyw bryd.

Abaty Tyndyrn
Wedi ei gyhoeddi

Mae cam cyntaf y gwaith cadwraeth i'r capeli yn yr abaty eiconig yn Nhyndyrn wedi dechrau, meddai Cadw.

Abaty Tyndyrn a'i adfeilion ar lannau Afon Gwy, yw un o henebion ceinaf Cadw. Mae seiri maen arbenigol Cadw wedi gweithio ar yr Abaty am y deugain mlynedd diwethaf i'w gadw i genedlaethau'r dyfodol ei fwynhau. Bu sawl ymdrech i ddelio â'r dirywiad yn y garreg yn sgil hafau twymach a gaeafau gwlypach, ac yn sgil camosod y cerrig gwreiddiol.

Wedi codi'r sgaffaldau, mae gwaith cadwraeth i Abaty Tyndyrn wedi dechrau ac mae'n cynnwys brwsio'r gwaith cerrig sydd wedi dod yn rhydd ac yn plisgo i ddadorchuddio'r arwynebau cadarn oddi tanynt. 

Bydd morter rhydd yn cael ei dynnu o'r cymalau a thynnir y llystyfiant yn ofalus rhag gadael unrhyw wreiddiau. Bydd cerrig bregus yn cael eu cryfhau gan ddefnyddio morter gwan, llawn calch cyn eu pinio ynghyd a'u rhoi yn ôl yn y gwaith maen o'u cwmpas. Mae'r hen strapiau copr - a gynlluniwyd yn wreiddiol i ddal cerrig yn eu lle - wedi pydru felly byddant yn cael eu tynnu unwaith y bydd y pinnau newydd wedi'u gosod . Bydd y seiri maen yn lapio'r gwaith gorffenedig mewn hesian gwlyb i reoli'r broses o sychu'r morter newydd. 

Penododd Cadw Ferrier Hart Thomas a David Odgers Conservation i gynnal yr arolwg, darparu'r wybodaeth dylunio a nodi'n fanwl y gwaith y bydd angen i'r seiri maen ei wneud. Cymerodd bron i flwyddyn i gynnal yr arolwg ac roedd yn cynnwys ymchwiliad archeolegol i loriau'r eglwys ac yn union y tu allan i'w muriau.

Mae'r gwaith yn cael ei wneud gan Grosvenor Construction Ltd, contractwr cadwraeth arbenigol o ogledd Cymru fu'n gyfrifol am gynnal y prosiect ailddatblygu cyffrous diweddar ar Borth y Brenin, Castell Caernarfon.

Dywedodd Gwilym Hughes, Pennaeth Cadw:

“Am bron 900 mlynedd mae'r abaty wedi bod yn croesawu addolwyr, noddwyr cyfoethog ac ymwelwyr i'r lleoliad heddychlon hwn, ac unwaith eto mae angen ychydig o sylw arno.

"Mae'n wych gweld y gwaith hwn yn dechrau fel y gall y cenedlaethau i ddod fwynhau'r safle hanesyddol eiconig hwn."

Dyma'r cyntaf o bum cam o waith cadwraeth. Gallwch ddilyn ei gynnydd drwy linell amser cadwraeth Abaty Tyndyrn ac ar y cyfryngau cymdeithasol.