Rydym ni’n defnyddio JavaScript i osod y rhan fwyaf o’n cwcis. Yn anffodus, nid yw JavaScript yn rhedeg ar eich porwr, felly ni allwch newid eich gosodiadau trwy ddefnyddio’r dudalen hon. I reoli eich gosodiadau cwcis trwy ddefnyddio’r dudalen hon, rhowch gynnig ar droi JavaScript ymlaen yn eich porwr.

Gwybodaeth am gwcis

Rydym wedi arbed rhai ffeiliau o’r enw cwcis i’ch dyfais. Mae’r cwcis hyn:

  • yn hanfodol i waith y safle
  • yn helpu gwella’n gwefan trwy gasglu gwybodaeth ac adrodd am sut rydych chi’n ei defnyddio

Hefyd, hoffem arbed rhai cwcis i helpu:

  • gwella ein gwefan trwy fesur y defnydd o’n gwefan
  • cofio eich gosodiadau
Newid gosodiadau cwcis

Rydych chi wedi derbyn yr holl gwcis ar gyfer y wefan hon. Gallwch newid eich dewisiadau ar gyfer cwcis unrhyw bryd.

Cofnodion amgylchedd hanesyddol

Mae adrannau 194 ac 195 o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru gynnal cofnod amgylchedd hanesyddol sydd ar gael i'r cyhoedd ar gyfer pob ardal awdurdod lleol yng Nghymru.

Heneb: Ymddiriedolaeth Archaeoleg Cymru yn cynnal a chadw cofnodion yr amgylchedd hanesyddol ar ran Gweinidogion Cymru

Mae’r Ddeddf yn nodi bod yn rhaid i bob cofnod amgylchedd hanesyddol ar gyfer ardal awdurdod lleol ddarparu gwybodaeth (neu fynediad at wybodaeth) am y canlynol:

  • henebion cofrestredig
  • adeiladau rhestredig
  • ardaloedd cadwraeth
  • parciau a gerddi hanesyddol cofrestredig
  • safleoedd gwrthdaro o ddiddordeb hanesyddol
  • tirweddau hanesyddol
  • Safleoedd Treftadaeth y Byd
  • safleoedd o ddiddordeb archaeolegol neu bensaernïol hanesyddol lleol
  • datblygu nodweddion yr ardal a sut y gellid eu diogelu
  • manylion ynghylch ymchwiliadau hanesyddol, archaeolegol neu bensaernïol yn yr ardal a’u canfyddiadau
  • enwau lleoedd hanesyddol.

Felly, mae’r cofnodion amgylchedd hanesyddol yn rhoi’r wybodaeth a’r dystiolaeth sydd eu hangen ar awdurdodau lleol a rheolwyr tir eraill i wneud penderfyniadau ar sail gwybodaeth ynghylch yr amgylchedd hanesyddol.

Mae’r Ddeddf yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru sicrhau bod pob cofnod amgylchedd hanesyddol ar gael i’w archwilio gan y cyhoedd. Mae’r wefan Archwilio yn cynnig mynediad i’r cyhoedd i’r cofnodion amgylchedd hanesyddol ar gyfer pob ardal awdurdod lleol. Hefyd, mae’r Ddeddf yn gwneud darpariaeth benodol ynghylch copïo rhannau o’r cofnodion amgylchedd hanesyddol, cymorth i gael a deall gwybodaeth a llunio gwybodaeth a gafwyd. Gellir codi ffi am wasanaethau o’r fath.

Mae’r ddeddfwriaeth hefyd yn gorchymyn bod yn rhaid cyhoeddi canllawiau statudol ynghylch llunio a defnyddio’r cofnodion ar gyfer awdurdodau lleol, awdurdodau parciau cenedlaethol a Chyfoeth Naturiol Cymru.  Cyhoeddwyd Cofnodion Amgylchedd Hanesyddol yng Nghymru: Llunio a Defnyddio ar 10 Ebrill 2017 ac mae ar gael i’w lawrlwytho.

Rhaid darllen rhai cyfeiriadau yn y canllawiau hyn nawr fel cyfeiriadau at ddarpariaethau yn Neddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023. 

Mae Deddf 2023 wedi disodli'r Deddfau canlynol yng Nghymru:

  • Deddf Henebion Hynafol ac Ardaloedd Archaeolegol 1979
  • Deddf Cynllunio (Adeiladau Rhestredig ac Ardaloedd Cadwraeth) 1990
  • Deddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2016.

Efallai y bydd Tabl Trawsleoli Deddf 2023 o fudd i ddarllenwyr fel ffordd o nodi darpariaethau penodol.