Rydym ni’n defnyddio JavaScript i osod y rhan fwyaf o’n cwcis. Yn anffodus, nid yw JavaScript yn rhedeg ar eich porwr, felly ni allwch newid eich gosodiadau trwy ddefnyddio’r dudalen hon. I reoli eich gosodiadau cwcis trwy ddefnyddio’r dudalen hon, rhowch gynnig ar droi JavaScript ymlaen yn eich porwr.

Gwybodaeth am gwcis

Rydym wedi arbed rhai ffeiliau o’r enw cwcis i’ch dyfais. Mae’r cwcis hyn:

  • yn hanfodol i waith y safle
  • yn helpu gwella’n gwefan trwy gasglu gwybodaeth ac adrodd am sut rydych chi’n ei defnyddio

Hefyd, hoffem arbed rhai cwcis i helpu:

  • gwella ein gwefan trwy fesur y defnydd o’n gwefan
  • cofio eich gosodiadau
Newid gosodiadau cwcis

Rydych chi wedi derbyn yr holl gwcis ar gyfer y wefan hon. Gallwch newid eich dewisiadau ar gyfer cwcis unrhyw bryd.

Enwau lleoedd hanesyddol

Dan Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023, mae’n rhaid i Weinidogion Cymru gynnal rhestr o enwau lleoedd hanesyddol yng Nghymru.

Maent wedi rhoi’r dasg honno yng ngofal Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru. Mae’r Rhestr o Enwau Lleoedd Hanesyddol Cymru ar gael i bawb ar-lein.

Mae’r un Ddeddf yn ei gwneud yn ofynnol i’r cofnod amgylchedd hanesyddol y mae’n rhaid i Weinidogion Cymru ei gynnal ar gyfer pob ardal awdurdod lleol ddarparu mynediad at fanylion enwau lleoedd ar gyfer yr ardal honno o’r rhestr. Felly, mae’r wybodaeth a gynhwysir yn y Rhestr o Enwau Lleoedd Hanesyddol Cymru ar gael yn rhwydd, ynghyd â thystiolaeth arall o’r cofnod amgylchedd hanesyddol, i lywio penderfyniadau gan awdurdodau cynllunio, cyrff cyhoeddus eraill, datblygwyr a pherchnogion ynghylch rheoli’r amgylchedd hanesyddol.

Mae Gweinidogion Cymru wedi cyhoeddi canllawiau statudol, Cofnodion Amgylchedd Hanesyddol yng Nghymru: Llunio a Defnyddio, ar gyfer awdurdodau lleol, awdurdodau parciau cenedlaethol a Chyfoeth Naturiol Cymru. Mae’r canllawiau hyn yn amlinellu sut y disgwylir i’r cyrff cyhoeddus hyn ddefnyddio’r Rhestr o Enwau Lleoedd Hanesyddol Cymru pan fydd eu swyddogaethau yn cynnwys enwi neu ailenwi lleoedd.

Rhaid darllen rhai cyfeiriadau yn y canllawiau hyn nawr fel cyfeiriadau at ddarpariaethau yn Neddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023. 

Mae Deddf 2023 wedi disodli'r Deddfau canlynol yng Nghymru:

  • Deddf Henebion Hynafol ac Ardaloedd Archaeolegol 1979
  • Deddf Cynllunio (Adeiladau Rhestredig ac Ardaloedd Cadwraeth) 1990
  • Deddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2016.

Efallai y bydd Tabl Trawsleoli Deddf 2023 o fudd i ddarllenwyr fel ffordd o nodi darpariaethau penodol.