Siambr Gladdu Bryn Celli Ddu

Hysbysiad ymwelwyr

Mae'r safle hwn ar agor nawr i'w weld neu i ymweld ag ef.

Yn unol â chyngor a chanllawiau Llywodraeth Cymru, rydyn ni wedi dechrau ailagor detholiad o’n safleoedd treftadaeth heb staff mewn ffordd ddiogel ac wedi’i rheoli — er budd cymunedau lleol.

Mae’n bleser gennym gyhoeddi bod yr heneb hon nawr ar agor ac mae croeso i chi ei gweld neu ymweld â hi heb orfod archebu lle ymlaen llaw. Cadwch at ein canllawiau ymweld newydd, byddwch yn gyfrifol a dangoswch barch tuag at y safle a’i ardal leol bob amser .

Efallai bydd amseroedd agor y safle, llefydd parcio a chyfleusterau eraill sydd ar gael yn ein safleoedd sydd wedi ailagor wedi newid. Edrychwch ar dudalen we'r safle hwn yn ofalus i gael gwybodaeth ddiweddar benodol.

I gael rhagor o wybodaeth am beth i’w ddisgwyl a sut i gadw’n ddiogel yn ystod eich ymweliad, darllenwch ein tudalen Cwestiynau Cyffredin.

Arolwg

Beddrod Neolithig eiconig sydd â chyfrinach nefolaidd

Dau safle mewn un, mewn gwirionedd, yw Bryn Celli Ddu, sef un o dirnodau cynhanes enwocaf Ynys Môn. Yn y cyfnod Neolithig cynnar (Oes Newydd y Cerrig), adeiladwyd hengor (clawdd a ffos) yn cau cylch o gerrig, a fyddai’n cael ei ddisodli’n ddiweddarach gan feddrod siambr islaw tomen yn mesur hyd at 85 troedfedd /26m ar ei draws. Y tu mewn, mae tramwyfa hir, gul yn arwain at siambr wythonglog 8 troedfedd/2.4m ar ei thraws, lle canfuwyd arteffactau fel esgyrn dynol, pennau saethau a cherrig cerfiedig.

Ond dim ond unwaith y flwyddyn y gellir gweld nodwedd fwyaf anarferol Bryn Celli Ddu. Wrth i’r haul godi ar heuldro’r haf (diwrnod hiraf y flwyddyn) mae golau’n tywynnu’n syth i lawr tramwyfa’r beddrod i oleuo’r siambr y tu mewn.

Mwy am Fryn Celli Ddu