Croes Maen Achwyfan

Crefft y Llychlynwyr 

Mae Maen Achwyfan yn groes Gristnogol gynnar arbennig o gain a saif 11 troedfedd/3.4m o uchder, gan ddyddio, yn ôl pob tebyg, o ddiwedd y 10fed ganrif i goffau unigolyn neu ddigwyddiad. Wedi’i llunio o un garreg, mae’n cynnwys pen crwn sy’n debyg i siâp olwyn ac fe’i gorchuddiwyd â cherfiadau dyrys a dyluniadau cyd-weu mewn cyflwr da, ynghyd â ffigurau dynol ac anifeiliaid arddulliedig.

Am gofeb Gristnogol, mae ganddi wreiddiau Llychlynnaidd diddorol. Dylanwadwyd yn helaeth ar ei dyluniad gan bresenoldeb môr-ladron Llychlynnaidd yn y rhan hon o Gymru.