Capel Llugwy

Efallai’r cyfan sy’n weddill o gymuned ddiflanedig

Prin iawn y gwyddys am hanes y capel adfeiliedig hwn o’r 12fed ganrif, a saif mewn llecyn unig uwchben Bae Llugwy. Mae’n siŵr fod y strwythur carreg sydd yno heddiw wedi’i godi ar safle eglwys Geltaidd hŷn o bren yn y 12fed ganrif, pan ddaeth ymosodiadau’r Llychlynwyr ar Ynys Môn i ben a phan ddaeth bywyd ar yr ynys yn fwy sefydlog a ffyniannus. Mae’n siŵr nad oedd safle Capel Llugwy bob amser mor anghyfannedd – mae’n debygol mai’r capel yw’r unig beth sydd dros ben o gymuned gweddol fawr a gafodd ei gadael yn y pen draw gan ei phreswylwyr.