Castell Abertawe

Olion trefol caer nerthol ers talwm 

Er bod ychydig olion Castell Abertawe wedi’u caethiwo bellach gan ganol y ddinas fodern hon, arferai fod yma gaer o gryn bwys strategol. Erbyn hyn, anodd yw dychmygu ei leoliad gwreiddiol ar ben clogwyn uwchlaw lle arferai Afon Tawe lifo, gan reoli harbwr a llwybr pwysig rhwng y dwyrain a’r gorllewin ar hyd de Cymru. Er bu yma gastell ers dechrau’r 12fed ganrif o leiaf, mae’r olion sydd yno heddiw’n dyddio o ddiwedd y 13eg ganrif a dechrau’r 14eg ganrif.

Y nodwedd fwyaf trawiadol yw’r paraped arcaded nodedig ar y bloc deheuol, sy’n rhyfeddol o debyg i’r rheini yn y llysoedd esgobion yn Nhyddewi a Llandyfái.

Bu’r llanc lleol Dylan Thomas yn gweithio yn ohebydd ifanc mewn swyddfeydd papur newydd (sydd wedi’u dymchwel bellach) ar safle’r castell.