Castell Bryn Gwyn
Hysbysiad ymwelwyr
Oherwydd pryderon ynghylch lledaeniad pellach y Coronafeirws a lles ein hymwelwyr, mae'n ddrwg gennym adrodd y bydd rhai henebion a meysydd parcio Cadw heb eu staffio yn aros ar gau nes bydd rhybudd pellach.
Arolwg
Safle cynhanes helaeth ei hanes
Er nad oes ond un clawdd yn weddill o’r anheddiad Neolithig (Oes Newydd y Cerrig) hwn, mae cloddiadau wedi datgelu safle a chanddo hanes penodol o faith. Tardda o loc cylchol yn cynnwys clawdd a ffos allanol a adeiladwyd tua diwedd yr oes Neolithig neu ddechrau’r Oes Efydd. Credwyd yn wreiddiol mai cofadail hengor defodol sydd yma, ond mae canfyddiadau crochenwaith, tyllau pyst a fflint ac offer efydd yn perthyn mewn gwirionedd i anheddiad. Rhaid bod y bobl leol wedi hoffi’r lle. Defnyddiwyd Castell Bryn Gwyn ymhell y tu hwnt i’r cyfnod Neolithig, gyda chanfyddiadau archeolegol yn awgrymu bod pobl yn byw yma mor hwyr â chanrif 1af yr oes Rufeinig.