Beddrod Siambr Llwyneliddon

Beddrod Neolithig unig â chysylltiadau â chwedl Arthur  

Saif y beddrod Neolithig (Oes Newydd y Cerrig) moel a mawrwych hwn ar ei ben ei hun yng nghanol cae ar gyrion Caerdydd. Fe’i gorchuddiwyd yn wreiddiol gan domen bridd tua 90 troedfedd / 27m o hyd, ond dim ond olion hon sydd yma bellach, gan adael ei feini enfawr yn gwbl agored i’r nen.

Y mwyaf yw’r capfaen enfawr, sy’n dal i gael ei gynnal gan dri maen unionsyth anarferol o dal. Dangosodd gwaith cloddio yn 2012 fod y beddrod siambr  wedi'i chladdu yn wreiddiol o fewn carnedd fawr o gerrig 30m o hyd a 12m o led. Nid yw'r siambr ei hun erioed wedi cael ei chloddio, felly mae pwy neu beth sydd wedi'i gladdu yma yn parhau i fod yn ddirgelwch.

Er gwaethaf ei darddiadau Neolithig, gallai enw’r safle ddeillio o chwedl Arthur Culhwch ac Olwen, sy’n ymddangos mewn dau destun o’r 14eg ganrif.