Bryngaer Coed Llanmelin

Hysbysiad ymwelwyr

Mae'r heneb hon bellach ar agor ac fe ellir ymweld â’r safle ac yn rhad ac am ddim heb archebu ymlaen llaw.

Gwiriwch ein hamseroedd agor a'n cyfleusterau isod; byddwch yn gyfrifol a pharchwch yr ardal leol yn ystod eich ymweliad.

Cadwch at ganllawiau pellter cymdeithasol a rheoliadau coronafeirws Llywodraeth Cymru bob amser a pheidiwch â cheisio cael mynediad i leoedd dan do.

Arolwg

Pwy oedd yn byw yma?

Mae bryngaerau a godwyd gan Frythoniaid brodorol, neu ‘Geltiaid’, yn yr Oes Haearn cyn dyfodiad y Rhufeiniaid yn drwch ar lawr yng Nghymru. Ni wyddom yn sicr pwy yn union a feddiannai’r safle hwn fry uwchben Môr Hafren. Mae’n ddigon posibl y bu Llanmelin yn gartref i breswylwyr a symudodd i lawr i Gaer-went gerllaw, a sefydlwyd tua 75–80 OC. Venta Silurum (Caer-went) oedd ‘tref marchnad y Silwriaid’, llwyth brodorol a gafodd ei Rufeinio yn dilyn concwest Prydain. Efallai nad cyd-ddigwyddiad mohono fod Llanmelin fel petai wedi’i adael tua 75 OC.

Datgelodd cloddiadau fod ei breswylwyr yn byw mewn tai crwn o bren a llaid, yn cadw gwartheg, defaid a moch, yn defnyddio crochenwaith, yn mwyndoddi copr ac yn cerfio cyrn ceirw cochion. Mae gwrthgloddiau sydd wedi goroesi yn awgrymu anheddiad ac iddo dair nodwedd eglur: prif wersyll, ehangiad cyfagos (cyfres o lociau petryalog) ac allbost mewn coetir 275 o lathenni / 250m i ffwrdd.