Castell Talacharn

Castell canoloesol mawr, plasty Tuduraidd a chuddfan bardd

Dyma'r castell ‘brown as owls’ oedd yn annwyl gan Dylan Thomas, trigolyn enwocaf Talacharn. Ysgrifennodd Portrait of the Artist as a Young Dog yn nhŷ haf y castell a safai uwchlaw golygfeydd godidog o aber afon Taf.

Yma saif dau dŵr cerrig canoloesol enfawr yn gwarchod olion plasty Tuduraidd godidog, a’r cyfan wedi'u gosod mewn gerddi addurnol o'r 19eg ganrif.

Wedi canrifoedd o wrthdaro rhwng y Cymry a'r Eingl-normaniaid, achubwyd Talacharn rhag mynd yn adfail llwyr gan un o wŷr llys Elisabeth 1, Syr John Perrot. Trodd y castell adfeiliedig o'r 13eg ganrif yn gartref addas i ŵr bonheddig, cartref ac iddo neuadd fawreddog sydd â’i ffenestri agored yn dal i syllu dros y dŵr.

Ond creodd ei ymddyrchafiad cyflym lawer o elynion iddo – ac ni allai hyd yn oed y si mai ef mewn gwirionedd oedd hanner brawd y frenhines, ei achub.

Bu farw Syr John yn Nhŵr Llundain yn 1592 tra’r oedd yn aros ei ddienyddiad. Cred rhai iddo gael ei wenwyno, ac yntau ar fin cael pardwn gan Elisabeth.

Mwy am Gastell Talacharn